欽定古今圖書集成 理學彙編 第一百十卷 |
欽定古今圖書集成理學彙編經籍典
第一百十卷目錄
易經部易學別傳十六
宋司馬光潛虛
經籍典第一百十卷
易經部易學別傳十六
编辑宋司馬光潛虛
编辑《自序》
编辑
「萬物皆祖于虛,生于氣,氣以成體,體以受性,性以辨 名,名以立行,行以俟命。」故虛者物之府也,氣者生之 戶也,體者質之具也,性者神之賦也,名者事之分也, 行者人之務也,命者時之遇也。
《後序》
编辑
元以準《易》,虛以擬元。元且覆瓿,而況虛乎?其棄必矣。 然子雲曰:「後世復有揚子雲,必知元。」吾于子雲,雖未 能知,固好之矣。安知後世復無司馬君實乎?
氣圖
![氣圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic097_-_%E6%B0%A3%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic097_-_%E6%B0%A3%E5%9C%96.svg.png)
體圖
![體圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic098.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic098.svg.png)
一等象王,二等象公,三等象岳,四等象牧,五等象率, 六等象侯,七等象卿,八等象大夫,九等象士,十等象 庶人。一以治萬,少以制眾,其惟綱紀乎?綱紀立而治 具成矣。心使身,身使臂,臂使指,指操萬物,或者不為 之使,則治道病矣。卿詘一,大夫詘二,士詘三,庶人詘 四。位愈卑,詘愈多,所以為順也;詘雖多,不及半,所以 為正也。正,順。�《墬》之大誼也。
性圖
![性圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic100_-_%E6%80%A7%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic100_-_%E6%80%A7%E5%9C%96.svg.png)
凡性之序,先列十純,次降一,次降二,次降三,次降四,
最後五配,而性備矣。始於純,終於配,「天地」之道也名圖
![名圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic101.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic101.svg.png)
「一六」置後,「二七」置前,「三八」置左,「四九」置右,通以五十 五行葉序,卬而瞻之,宿躔從度,卬則為�〈天〉《頫》。〈俯〉則 為「墬。」〈地〉《卬》。〈仰〉得五宮《頫》得十數元。餘者物之始終,故 無變齊者也。包斡萬物,故「無位。」�〈冬〉至之氣,起於 元,轉而周三百六十四變,變尸一日,乃授於餘,而終 之以步。�「軌以葉歲紀。」人之生,本於虛虛然。�〈後〉《形 形》然,�《性性然》,�《動動然》。�《情,情》然。�事事然。�《德 德》然。�《家家》然。�《國國》然。�《政政》然。�《功功》然。�業, 業終則返於虛矣。故萬物始於元,著於裒,存於齊,消 於散,訖於餘。五者,形之運也。柔剛雍昧,昭性之分也。 容言慮聆,覿動之官也。《繇》�得罹《耽情之訹》。〈恤〉也;「歬 卻庸妥蠢」,事之變也;「訒宜忱哲」戛,德之塗也。「特偶『暱』」 「續」考,家之綱也。「范徒醜隸」林,國之紀也;「禋準、資賓」� 〈戎〉「政之務也;斆乂續育,聲功之具也;興痡泯造,隆業 之著也。為人上者,將何為哉?養之教之,理之而已。養 之,故人賴以生也,教之,故人賴以明也,治之,故人賴 以乂也。」夫如是,故人愛之如父母,信之如卜筮,畏之 如雷霆,是以功成而名立也。夫為人上而不能養,則 人離叛矣;養而不能教,則人殽亂矣;教而不能治,則 人抵捍矣。三具者亡,而祈有功名,可得乎?
行圖(變圖解圖附下)
![行圖(變圖解圖附下)](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic103.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic103.svg.png)
行圖(變圖解圖附下)
![行圖(變圖解圖附下)](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic105.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic105.svg.png)
{{{2}}}
此處缺少一幅插圖。請考慮協助將書中此處的圖片上傳到維基共享資源,以Imperial Encyclopaedia - Canonical and other Literature - pic110.png或.svg命名。 |
行圖(變圖解圖附下)
此處缺少一幅插圖。請考慮協助將書中此處的圖片上傳到維基共享資源,以Imperial Encyclopaedia - Canonical and other Literature - pic110.png、.jpg或.svg命名。 |
{{{2}}}
![{{{2}}}](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic114.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic114.svg.png)
行圖(變圖解圖附下)
![行圖(變圖解圖附下)](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic115.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic115.svg.png)
{{{2}}}
此處缺少一幅插圖。請考慮協助將書中此處的圖片上傳到維基共享資源,以Imperial Encyclopaedia - Canonical and other Literature - pic120.png或.svg命名。 |
行圖(變圖解圖附下)
此處缺少一幅插圖。請考慮協助將書中此處的圖片上傳到維基共享資源,以Imperial Encyclopaedia - Canonical and other Literature - pic120.png、.jpg或.svg命名。 |
{{{2}}}
![{{{2}}}](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic124.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic124.svg.png)
![行圖〈變圖解圖附下〉。](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic125_-_%E8%A1%8C%E5%9C%96%EF%BC%88%E8%AE%8A%E5%9C%96%E8%A7%A3%E5%9C%96%E9%99%84%E4%B8%8B%EF%BC%89.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Canonical_and_other_Literature_-_pic125_-_%E8%A1%8C%E5%9C%96%EF%BC%88%E8%AE%8A%E5%9C%96%E8%A7%A3%E5%9C%96%E9%99%84%E4%B8%8B%EF%BC%89.svg.png)
Public domainPublic domainfalsefalse
本作品原文沒有標點。標點是人工智能程序古詩文斷句 v2.1創建,並且經由維基文庫用戶編輯改善的。本站用戶之編輯以知识共享 署名-相同方式共享 4.0协议(CC BY-SA 4.0)發佈。
歡迎各位持續修正標點,請勿複製與本站版權協議不兼容的標點創作。
Public domainPublic domainfalsefalse